Το τρέξιμο είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αθλήματα παγκοσμίως. Πρόκειται για έναν προσιτό και αποτελεσματικό τρόπο άσκησης που προσφέρει πολλά οφέλη στην υγεία και τη φυσική κατάσταση[1]. Ωστόσο, όπως κάθε άθλημα, έτσι και το τρέξιμο συνοδεύεται από προκλήσεις και κινδύνους, ειδικά όταν δεν υπάρχει σωστή προετοιμασία ή γνώση.
Η τακτική ενασχόληση με το τρέξιμο έχει συνδεθεί με:
• Καλύτερη φυσική κατάσταση: Βελτιώνει τη δύναμη των μυών, την υγεία των αρθρώσεων και την οστική πυκνότητα.
• Ψυχική υγεία: Μειώνει το άγχος, βελτιώνει τη διάθεση μέσω της έκκρισης ενδορφινών και ενισχύει τη γνωστική λειτουργία.
• Μείωση κινδύνων για χρόνια νοσήματα: Συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων και βελτιώνει τη μακροζωία. Σύμφωνα με μελέτες, οι δρομείς ζουν κατά μέσο όρο τρία χρόνια περισσότερο από τους μη δρομείς.
Παρά τα σημαντικά οφέλη, το τρέξιμο ενέχει κινδύνους τραυματισμών, ειδικά στα κάτω άκρα. Μελέτες δείχνουν ότι:
• Το 27%-70% των δρομέων αντιμετωπίζουν κάποιο τραυματισμό κάθε χρόνο.
• Οι πιο κοινές περιοχές τραυματισμών περιλαμβάνουν τα γόνατα, τις ποδοκνημικές αρθρώσεις και τα πέλματα.
• Περίπου το 23% των τραυματισμένων δρομέων αντιμετωπίζουν συμπτώματα που διαρκούν πάνω από έξι μήνες.
Οι τραυματισμοί στο τρέξιμο είναι πολυπαραγοντικοί, με κύριες αιτίες:
1. Κακή εμβιομηχανική: Ο τρόπος που το σώμα απορροφά και εφαρμόζει δυνάμεις μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τον κίνδυνο τραυματισμών.
2. Υπερβολική φόρτιση: Η έλλειψη κατάλληλης προετοιμασίας ή υπερβολικός ζήλος μπορεί να οδηγήσουν σε υπέρχρηση των μυών και των αρθρώσεων.
3. Τύπος πέλματος: Οι ανωμαλίες, όπως η κοιλοποδία ή η πλατυποδία, αυξάνουν τον κίνδυνο κακώσεων.
4. Περιβάλλον προπόνησης: Το έδαφος, οι καιρικές συνθήκες και ο εξοπλισμός (όπως ακατάλληλα παπούτσια) διαδραματίζουν επίσης ρόλο.
Το ανθρώπινο πέλμα αποτελεί τη βάση της κίνησης, απορροφώντας και μεταφέροντας δυνάμεις στο έδαφος. Ωστόσο, όταν υπάρχουν αποκλίσεις στην εμβιομηχανική, όπως κακή κατανομή φορτίων ή ανεπαρκής σταθεροποίηση, αυξάνεται ο κίνδυνος τραυματισμών.
Οι ορθωτικοί πάτοι μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση της εμβιομηχανικής, καθώς:
• Προσαρμόζονται στις ανάγκες κάθε αθλητή.
• Μειώνουν τη φόρτιση σε ευάλωτες περιοχές του πέλματος.
• Προάγουν τη σταθερότητα και την άνεση, μειώνοντας τον κίνδυνο τραυματισμών και βελτιώνοντας την απόδοση.
Οι ορθωτικοί πάτοι διακρίνονται σε:
1. Χειροποίητους εξατομικευμένους: Σχεδιάζονται για τις συγκεκριμένες ανάγκες του αθλητή.
2. Προκατασκευασμένους: Κατάλληλοι για γενική χρήση, προσφέροντας υποστήριξη και άνεση.
Ανεξαρτήτως του είδους, οι σωστά επιλεγμένοι πάτοι μπορούν να αλλάξουν σημαντικά την κινηματική των κάτω άκρων, μειώνοντας την καταπόνηση και τον πόνο.
Μάνος Καπερνάρος
Φυσικοθεραπευτής Χειροθεραπευτής Msc, OMT
Ηρ. Πολυτεχνείου 33, Πειραιάς
2104223110, 6948400654
manos@manualrehab.gr
www.manualrehab.gr
Βιβλιογραφία
[1] KakourisN, Yener N, Fong DT. A systematic review of running-related musculoskeletalinjuries in runners. J Sport Health Sci [Internet]. 2021;10(5).
[2] LeeD, Pate RR, Lavie CJ, et al. Leisure-Time Running Reduces All-Cause andCardiovascular Mortality Risk. J Am Coll Cardiol [Internet]. 2014;64(5).
[3] Gijon-NogueronG, Fernandez-Villarejo M. Risk Factors and Protective Factors forLower-Extremity Running Injuries A Systematic Review. J Am Podiatr Med Assoc[Internet]. 2015;105(6):532–540.
[4] MPvan der W, DS ten H, R van C, et al. Injuries in runners; a systematic reviewon risk factors and sex differences. PLoS One [Internet]. 2015;10(2).
[5] WhittakerGA, Munteanu SE, Menz HB, et al. Foot orthoses for plantar heel pain: asystematic review and meta-analysis. Br J Sports Med [Internet].2017;52(5):322–328.
[6] JorA, Lau NW, Daryabor A, et al. Effects of foot orthoses on running kinetics andkinematics: A systematic review and meta-analysis. Gait Posture [Internet].2024;109.
.jpg)
